Jak znaleźć i złapać mrówki (Jpu)

Z Formicopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj


Wbrew pozorom odnajdywanie mrówek w terenie nie należy do najłatwiejszych zadań. Całą faunę myrmekologiczną charakteryzuje bardzo duże zróżnicowanie. Niektóre gatunki są niezwykle liczne i pospolite jak np. Lasius niger. I tak np. niektóre kolonie mrówek z rodzaju Formica osiągają potężną liczebność koloni sięgającą kilkudziesięciu tysięcy osobników, dodatkowo ich terytoria sięgają kilkuset metrów od gniazda, podczas gdy np. dojrzałe kolonie gatunków z rodzaju Leptothorax liczą niekiedy kilkanaście osobników a ich terytoria często ograniczają się np. do pewnej części korony drzewa. Istotny jest też sposób reakcji robotnic na otaczający je świat. Niektóre gatunki, zwłaszcza w liczniejszych koloniach charakteryzują się niezwykłą ciekawością świata a w pobliżu gniazda nie wahają się zaatakować nawet człowieka podczas gdy np. wspomniane wcześniej gatunki z rodzaju Leptothorax przy jakimkolwiek zaniepokojeniu od razu chowają się w szczeliny drzew itp.

Na tych cechach różnorodność się nie kończy. Przy poszukiwaniu niektórych gatunków będziemy musieli często obrać specjalne, alternatywne sposoby poszukiwań w odniesieniu do konkretnych gatunków i tak np. nie będziemy szukać mrówek podziemnych na jej powierzchni. Szukanie mrówek podziemnych nie jest jednak aż tak trudne jak by mogło się zdawać. Często znajdziemy je w próchniejącym pniaku, zazwyczaj jednak budują one podziemne kopce pod warstwami mchów, w skutek czego powstają widoczne na powierzchni uwypuklenia mchu. Po delikatnym rozdarciu mchu ujrzymy fragment gniazda koloni. Najtrudniejsze do odnalezienia są gatunki pasożytnicze, niektóre z nich w ogóle nie opuszczają gniazda swych niewolników. Mając dużo szczęścia możemy natknąć się np. na inwazje Polyergus rufescens czyli pospolicie nazywanej Mrówki Amazonki lecz szanse są naprawdę nikłe, tak więc w przypadku poszukiwania mrówek pasożytujących praktycznie jedyna metoda będą delikatne poszukiwania u potencjalnych ofiar tych mrówek.

Gdy naszym zadaniem jest określenie jakie gatunki występują na danym terenie, bardzo przydatny okaże się podział całego obszaru na mniejsze, wyznaczone powierzchnie kontrolne. Jest to dość częsta metoda stosowana przez wielu naukowców. Wyznaczone powierzchnie kontrolne (np. 1 x 1 m ) przeszukujemy dokładnie szperając. Oczywiście należy nałożyć szczególny nacisk na tereny wydające się z naszej strony najbardziej atrakcyjne dla mrówek (pniaki, płaskie kamienie, kopców itp.) oraz uwzględnić indywidualne sposoby poszukiwań pewnych gatunków tego wymagających.

Podczas poszukiwania nie należy poruszać się gwałtownie, zachowanie takie może zaniepokoić mrówki i w jakimś stopniu skłonić do ucieczki lub ukrycia się. W celu znalezienia obiektu musimy przykucnąć bądź też usiąść, warto to zrobić tak by nasz cień nie padał na obszar który obserwujemy, pomniejszy to widoczność a rzucany cień może zaniepokoić mrówki. Następnie wypatrujemy ruchomych obiektów, po dłuższej chwili (cierpliwość popłaca) można pomóc sobie rękoma, przeszukując ściółkę, źdźbła trawy (istotą jest jednak sama obserwacja). Do złapania samej mrówki osobiście używam dwóch palców, czytałem o używaniu specjalnych pincet entomologicznych lecz złapanie w nie mrówki nie jest proste, choć może być przydatne przy odławianiu mrówek boleśnie żądlących ( lecz tych nie spotkamy w kraju). Gdy nie uda nam się chwycić cennego okazu (rzadkiego ) możemy poczekać aż wyjdzie ponownie (np. ze szczeliny w korze), możemy gdy jest to np. piasek ująć mrówkę razem z fragmentem ziemi, następnie znaleźć obiekt, niestety metoda niekiedy zawodzi. W przypadku mrówek o bardzo małych gabarytach do ich złapania wystarczy nam naśliniony, bądź zwilżony palec, wystarczy owym palcem dotknąć obiekt a przyklei się ona do naszych palców. Niekiedy warto również na kilku wyznaczonych powierzchniach kontrolnych przeszukać (narzędziem metalowym) ściółkę i wierzchnią warstwę gleby, takie szukanie na ślepo wbrew pozorom może dać niezwykłe rezultaty, odnaleźć możemy gatunki bardzo rzadkie.


Autorem tekstu jest Jpu (2007-09-12)

|}