Manica rubida

Z Formicopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
Wścieklica dorodna
Manica rubida.jpg
Zobacz album zdjęć
Systematyka
Gromada owady
Rząd błonkoskrzydłe
Podrząd żądłówki
Rodzina mrówkowate
Podrodzina Myrmicinae
Plemię Myrmicini
Nazwa systematyczna
Manica rubida
(Latreille, 1802)

Manica rubida (Wścieklica dorodna) jest największą "czerwoną mrówką" w Polsce, która w dodatku ma najboleśniejsze użądlenie. Kolonię zakładają półklasztornie (tzn. królowa co jakiś czas wychodzi z gniazda i udaje się zdobyć pożywienie). Wielkość kolonii dochodzi do kilku tysięcy robotnic. Zwykle tworzą kolonie poliginiczne i polikaliczna. Kasta robotnic monomorficzna. Mrówki te są powolne, korzystają ze spadzi, a także polują na nieduże bezkręgowce. Rójka dwa razy do roku - na wiosnę (kwiecień, p. maja) i jesienią (wrzesień- październik).

Łatwa do rozpoznania Myrmicinae ze względu na czerwony (bursztynowy) kolor i sporą wielkość. Od bardzo podobnych do niej nieco mniejszych Myrmica odróżnia tą mrówkę brak kolców propodealnych. Czułki królowych i robotnic 12-członowe, petiolus z długą szypułką i okrągłym węzełkiem.

Opis Gatunku

Królowa

Wielkość od 9,5 do 13 mm
barwa ciała krwisto czerwona, głowa w przedniej części i końcowa część odwłoka ciemniejsze. Wykształcone przyoczka.

Samiec

Wielkość od 8 do 10 mm
Samce porównywalne rozmiarami lub nieco mniejsze od królowych. Czułki 13- segmentowe, z czego trzonek jest krótki. Kolor czarny, lub brunatny.

Robotnica

Wielkość od 6 do 9 mm
koloru pomarańczowoczerwonego lub nieco ciemniejsze. Odwłok delikatnie ciemniejszy. Głowa wraz z tułowiem mocno rzeźbione (marszczone), odwłok natomiast gładki i błyszczący. Na całym ciele długawe i stojące włoski. Wyraźny szew między szerszym pronotum i mezonotum, podobnie wyraźne przewężenie metanotalne.

Występowanie

Środowiskiem tej mrówki są dobrze nasłonecznione trawiaste i/lub kamieniste otwarte tereny górskie z ubogą roślinnością (od 500 do 2000 m n.p.m.). Występuje często na łąkach, pastwiskach i terasach rzecznych. Dość licznie spotykana jest w miastach południowej Polski i w górach. Buduje gniazda pod kamieniami, a w miastach często pod chodnikami z kostki brukowej. Wokół dużego otworu wejściowego do gniazda rozsypany jest piasek i ziemia tworząc szeroki płaskie krater.

Hodowla

Gatunek polecany osobom z pewnym doświadczeniem w hodowli mrówek, królową podczas wychowu pierwszego potomstwa należy dokarmiać, oraz najlepiej zapewnić jakąkolwiek arenę, ponieważ inaczej królowa przez większość czasu będzie szarpać watę u wylotu probówki, aby się wydostać.

Doświadczenia hodowlane (explay)

1) Przy dużych i rozwiniętych koloniach można zauważyć robotnice z głowami podobnymi do żołnierzy u innych gatunków mrówek.

2) W moich koloniach obserwowałem czasem robotnice, u których nawet po kilku miesiącach pancerz nie wybarwił się na czerwono, tylko cały czas pozostawał jasno żółty, robotnice te nigdy nie opuszczały gniazda, lecz tylko zajmowały się potomstwem.

gniazdo Wścieklicy dorodnej

Obserwacje (gn2008)

  • 10 maja (wieczorem) - przy wyjściu jednego z gniazd (Lwowska) zauważyłem samca. Wyszedł przed gniazdo i wrócił do środka. Zdjęcie można zobaczyć w galerii: [1].
  • 18 maja (przed południem) wczoraj i w nocy padało, temperatura około 20stC. Słońce rzadko wychodzi, od południa ma być deszcz ciągły. W gnieżdzie (4 latarnia obok biedronki) widoczne samice. Wyszło ich pięć. Siedziały na kopcu i łodygach niskich traw rosnących ponad gniazdem. Nie poruszały skrzydełkami - to tylko spacer prze zamiaru wlotu. Królowa wzięta na rękę chodzi spokojnie. Ma bardzo ładny bursztynowy kolor. Niestety nie miałem aparatu, aby zrobić zdjęcie.

Określenia w innych językach:

Na podstawie

  • "The Ants of Poland (with reference to the myrmecofauna of Europe)" - W. Czechowski [et al.], 2012, Warszawa
  • "The ants (Hymenoptera, Formicidae) of Poland" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, 2002, Warszawa
  • "Klucze do oznaczania Owadów Polski. Mrówki - Formicidae" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, cz. 24, z. 63, 2004, Toruń

i obserwacji hodowców

linki zewnętrzne