Budowa formikarium: Różnice pomiędzy wersjami

Z Formicopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
(usuwam swój tekst)
 
Linia 1: Linia 1:
[[Formikarium]] zbudowane jest z dwóch podstawowych i równie ważnych części - [[arena|areny]] i [[część gniazdowa|gniazda]] dla kolonii. Arena jest wybiegiem dla mrówek, na którym zdobywają pożywienie (pole troficzne), wynoszą śmieci, a czasami budują różnego rodzaju konstrukcje z dostępnych na niej materiałów. Część gniazdową mrówki zasiedlają wraz z całą [[kolonia|kolonią]].
+
Podstawowe materiały do budowy komory gniazdowej w formikarium:
 
 
==Co brać pod uwagę==
 
Aby dobrze się przygotować do projektu stworzenia własnego formikarium, konstruktor musi wziąć pod uwagę szereg aspektów:
 
#jaki gatunek będzie zasiedlał formikarium (jego upodobania co do wilgotności, w jakim materiale czuje się dobrze, jakiej wielkości muszą być korytarze i komory, jak szybko rozwija się kolonia, wielkość kolonii = na jak długo ma starczyć gniazdo
 
#jakie ma być ułożenie gniazda (pionowe, poziome - patrz artykuł [[część gniazdowa]]) oraz jego relacja z areną (czy będzie ustawione na arenie, dołączane do areny w jakiś sposób, [[r formikarium|arena się będzie stykać z gniazdem u góry]], etc. - patrz artykuł [[formikarium]])
 
#zabezpieczenie przed ucieczką
 
#jak podawana będzie woda (co pośrednio łączyć się może z materiałem na gniazdo)
 
#wentylacja
 
#rodzaj podłoża na arenę (co pośrednio wiąże się z gatunkiem)
 
#ilość wolnej przestrzeni
 
#koszty - wybór materiałów (szkło lub plastyk, materiał na gniazdo)
 
 
 
opcjonalnie:
 
*ogrzewanie
 
*dodatkowe konstrukcje zwiększające powierzchnię pola troficznego
 
*wystrój
 
*estetyka
 
 
 
==Podstawowe materiały używane przy budowie formikarium==
 
*szkło
 
*plastyk
 
*inne
 
 
 
'''Szkło''' jest materiałem niemal idealnym. Nie rysuje się, łatwo się je czyści, jest odporne na czynniki chemiczne. Jedynym minusem może być jego delikatność. Najprostszym sposobem do uzyskania takiego formikarium jest użycie gotowego akwarium dla rybek. Można też wykonać je samemu przez co ma się kontrolę nad jego kształtem, który niekoniecznie musi być graniastosłupem. Do spajania ścian formikarium można użyć nietoksycznych sylikonów (np. akwarystycznych). Przydatne mogą się okazać metalowe kątowniki (jako szyny dla pokrywy, jako imaki dla gniazda etc.). Trudność wykonania takiego formikarium leży w umiejętności cięcia szkła i jego obróbki. Można się również udać do szklarza.
 
 
 
'''Plastyk''' lub pleksiglas (szkło akrylowe) - łatwiejsze w obróbce, ma  jednak swoje minusy. Łatwo się rysuje i ulega odkształceniom. Z czasem może zmatowieć, ulega także działaniom czynników chemicznych. Plastyk może oddawać zawarte w nim szkodliwe substancje.
 
 
 
'''Inne''' - wszelkiego rodzaju ramki na zdjęcia lub drewniane, gips przykryty szkłem.
 
 
 
==Podstawowe materiały do budowy części gniazdowej w formikarium==
 
 
* [[gips]],
 
* [[gips]],
 
* [[korek]],
 
* [[korek]],
 
* ziemia,
 
* ziemia,
 
* piasek,
 
* piasek,
* kora *
 
 
* [[beton komórkowy]] (ytong).
 
* [[beton komórkowy]] (ytong).
 
 
Który materiał wybrać?  
 
Który materiał wybrać?  
  
Klasyczne [[część gniazdowa|gniazdo]], to takie, które posiada komory z '''[[gips|gipsu]]''', przykryte szklaną płytką. Polecanym przez [[Edward Osborn Wilson|E.O.Wilsona]] sposobem na budowę komór jest ulepienie korytarzy i komór z gliny na szklanej płytce i zalanie ich gipsem. Po zastygnięciu usuwa się glinę poprawia komory i korytarze, a następnie gniazdo przykrywa szklaną płytką. Ten sposób budowy zapewnia dobrą widoczność tego, co się dzieje w gnieździe.
+
Klasyczne formikarium, to takie, które posiada komory z [[gips|gipsu]], przykryte szklaną płytką. Polecanym przez [[Edward Osborn Wilson|Wilsona]] sposobem na budowę komór jest ulepienie korytarzy i komór z gliny na szklanej płytce i zalanie ich gipsem. Po zastygnięciu usuwa się glinę poprawia komory i korytarze a następnie gniazdo przykrywa szklaną płytką. Ten sposób budowy zapewnia dobrą widoczność tego co się dzieje w gnieździe.  
 
 
Popularnym materiałem wypełniającym [[część gniazdowa|część gniazdową]] [[formikarium]] jest '''[[korek]]'''- naturalny materiał odporny na przebywanie w wilgoci i poddający się mrówczym żuwaczkom - można w nim obserwować drążenie korytarzy. Można powiedzieć, że jest to materiał idealny dla początkujących. Łatwo wykonać korytarze, gdyż można wycinać je nawet nożyczkami. Jedyną niedogodnością jest [[pleśń|pleśnienie]] korka przy dużej wilgotności. Sposobem na to jest wcześniejsze wymoczenie korka i pozwolenie na swobodne jego zapleśnienie i obumarcie grzyba.
 
 
 
Podobnym do gipsowego wypełnienia jest '''[[beton komórkowy]]'''. Zaletą jego jest wchłanianie wilgoci większe niż w korku. Wadą jest to, że mrówki w tym materiale nie mogą drążyć korytarzy. Ponadto zbyt cienki beton komórkowy łatwo kruszy się i pęka. [[część gniazdowa|Część gniazdową]] z betonu komórkowego, buduje się w taki sposób aby w jednym miejscu był stały dopływ wody przez podsiąkanie i jednocześnie z dużej powierzchni następowało parowanie.
 
 
 
Wypełnienie '''z piasku, ziemi lubi mieszanin piasku z gliną''' stosuje się wtedy gdy zależy nam na zapewnieniu mrówkom warunków najbardziej zbliżonych do naturalnych. Dotyczy to szczególnie gatunków egzotycznych. [[Część gniazdowa]] znajduje się zazwyczaj między równolegle ułożonymi szklanymi płytkami. Wypełnienie między szklanymi płytkami musi być dobrze ubite aby korytarze nie obsypywały się. Korytarze budowane są przez mrówki i hodowca mrówek nie ma wpływu na kształt korytarzy i komór. Wadą jest wrażliwość na wstrząsy (możliwość zasypania komór i korytarzy).
 
 
 
Wydrążone fragmenty '''kory''' nadają się na gniazdo dla niewielkiej liczby gatunków sucholubnych i na ogół również niewielkich rozmiarów. Zależnie od rodzaju drzewa, a także jego wieku kora będzie się różnić podatnością na obróbkę. Najlepsze są fragmenty kory drzew starych o korze pobrużdżonej, wysuszone na wiór lub lekko próchniejące. Korytarze i komory można wydrążyć np. skalpelem lub nożem do tapet, a samo gniazdo połączyć z szybką za pomocą kilku punktów z sylikonu. Istnieje pewna ograniczona możliwość nawilżania podobnego tworu, jednak większości gatunków wystarczy namoczony tampon z waty lub probówka z wodą na arenie.
 
 
 
==Zabezpieczenia ==
 
Na wstępie należy dodać, że nie ma idealnego zabezpieczenia. Każde ma swoje plusy i minusy, inaczej też działa na różne gatunki. Warto też dodać, że kolonie przyzwyczajone do terenu oraz posiadające dobre warunki (uwzględniając również dostatek wszystkich składników pokarmu) wykazują mniejszą chęć do uciekania, a takie zachowanie może być sygnałem, że czegoś naszym podopiecznym brakuje (chyba, że dopiero wprowadziły się do nowego formicarium i poznają teren).
 
*Szczelne zamknięcie
 
*Wazelina
 
*Olej
 
*Talk (patrz [[talkohol]] )
 
*Rant
 
*Fosa
 
*[[Fluon]]
 
 
 
'''Szczelne zamknięcie''' jest najpewniejszym (i jedynym ze 100% skutecznością) zabezpieczeniem jest szczelne zamknięcie, jednak pojawia się problem z wentylacją oraz karmieniem itp. Ciężko też szczelnie zamknąć duże formicarium.
 
 
 
'''Wazelina''' to zabezpieczenie w miarę skuteczne w przypadku „ciężkich” gatunków (np. F. sanguinea) i takich, które z natury nie lubią się wspinać. Jego skuteczność zależy również od rodzaju wazeliny i „gładkości” położenia.  
 
  
'''Olej''' działa podobnie jak wazelina, jest może trochę bardziej skuteczny wobec lżejszych gatunków, jednak jego wadą jest to, że ścieka po ściankach.  
+
Popularnym materiałem wypełniającym [[część gniazdowa|część gniazdową]] [[formikarium]] jest [[korek]] - naturalny materiał odporny na przebywanie w wilgoci i poddający się mrówczym szczękom - można w nim obserwować drążenie korytarzy. Można powiedzieć, że jest to materiał idealny dla początkujących. Łatwo wykonać korytarze gdyż można wycinać je nawet nożyczkami. Jedyną niedogodnością jest pleśnienie [[korek|korka]] jeśli został on użyty bez dobrego wymoczenia. Są jednak dwa sposoby radzenia sobie z tym problemem. Pierwszy to częste moczenie przed użyciem korka. Drugi sposób to czekanie aż, korek po włożeniu do formikarium pokryje się [[pleśń|pleśnią]], która po jakimś czasie (tydzień czy dłużej?) i tak sama zaniknie (podobno "zagłodzi się").  
  
'''Talk''' - jego nałożenie na powierzchnię powoduje, mrówki podczas próby wspinaczki odpadają od powierzchni. Skuteczność tego zabezpieczenia jest tym lepsza, im staranniej nałożymy talk na powierzchnię (można kłaść formicarium na bok i nakładać rzadką papkę, a następnie czekać do wyschnięcia, co daje największą gładkość). Niemniej jednak w przypadku „lekkich” gatunków i tak zdarzają się ucieczki. Warto również dodać, że talk się obsypuje i jego pył zbiera się przy ściankach i może (w ekstremalnych przypadkach) zatykać przetchlinki powodując śmierć robotnic.  
+
Podobnym do gipsowego wypełnienia jest [[beton komórkowy]]. Zaletą jego jest wchłanianie wilgoci większe niż w korku. Wadą jest to, że mrówki w tym materiale nie mogą drążyć korytarzy. Ponadto zbyt cienki beton komórkowy łatwo kruszy się i pęka. [[część gniazdowa|Część gniazdową]] z betonu komórkowego, buduje się w taki sposób aby w jednym miejscu był stały dopływ wody przez podsiąkanie i jednocześnie z dużej powierzchni następowało parowanie.  
  
'''Rant''' (tj. powierzchnia równoległa do ziemi i okalająca arenę) oraz nałożenie zabezpieczenia (b, c i d) od wewnętrznej strony (tj. od dołu) zdecydowanie poprawia "szczelność" (mrówkom o wiele trudniej chodzić do góry nogami i spadają z powrotem do formikarium). Ze względu na poprawną estetykę, łatwość uzyskania i utrzymania, nieszkodliwość dla mrówek oraz dość dużą skuteczność jest to godne polecenia rozwiązanie.  
+
Wypełnienie z piasku, ziemi lubi mieszanin piasku z gliną stosuje się wtedy gdy zależy nam na zapewnieniu mrówkom warunków najbardziej zbliżonych do naturalnych. Dotyczy to szczególnie gatunków egzotycznych. [[Część gniazdowa]] znajduje się zazwyczaj między równolegle ułożonymi szklanymi płytkami. Wypełnienie między szklanymi płytkami musi być dobrze ubite aby korytarze nie obsypywały się. Korytarze budowane są przez mrówki i hodowca mrówek nie ma wpływu na kształt korytarzy i komór. Wadą jest wrażliwość na wstrząsy (możliwość zasypania komór i korytarzy).  
  
'''Fosa''' poza wieloma zaletami ma kilka wad. Robotnice potrafią się topić w fosie, należy więc zapewnić im w miarę przyczepne i łagodnie nachylone wejście od strony areny. Pojedyncze robotnice (niektórych gatunków) potrafią również sforsować napięcie powierzchniowe i spacerować po dnie.
+
=== budowa formikarium gipsowego===
  
'''[[Fluon]]''' ze względu na małą dostępność rzadko stosowany, podobno zapewnia bardzo wysoką skuteczność.
+
<youtube>vIlGgSD65zo</youtube>
  
==Dodatkowe wyposażenie==
+
Zobacz dwa filmy (po 10 minut!) pokazujące krok po kroku: [[Budowa formikarium gipsowego|budowę formikarium gipsowego]].
Do formikarium przydadzą się także dodatkowe materiały jak na przykład piasek, żwirek lub glina na suchą arenę, elementy upiększające, dodatkowe poziomy ("półki") etc. Do wystroju mogą posłużyć pozyskane z przyrody elementy, takie jak kamienie, mech, sucha trawa i inne rośliny, kora, patyki, muszle, czy szyszki. Trzeba jednak pamiętać żeby wcześniej je oczyścić z mikrobów przez gotowanie, płukanie czy suszenie.
 
 
 
== Budowa formikarium gipsowego==
 
'''Cz 1.'''
 
<youtube>gXXjMqCSlrE</youtube>
 
 
 
'''Cz 2.'''
 
<youtube>6s-G20Zy5Vw</youtube>
 
 
 
'''Cz 3.'''
 
<youtube>DbuSAR7hscM</youtube>
 
 
 
'''Cz 4.'''
 
<youtube>7a6RamaDhzQ</youtube>
 
 
 
Zobacz też dwa filmy (po 10 minut!) pokazujące krok po kroku: [[Budowa formikarium gipsowego|budowę formikarium gipsowego]].
 
 
 
==Zobacz też==
 
* [[Akcesoria do budowy formikarium]]
 
* [[Podgrzewanie]]
 
* [[:kategoria:technika|Inne zagadnienia techniczne]]
 
* [[Usuwanie sylikonu|Usuwanie silikonu]]
 
  
 
=== linki zewnętrzne - przykłady budowy formikarium ===
 
=== linki zewnętrzne - przykłady budowy formikarium ===
*[http://www.ni-environment.gov.uk/003_antfarm.pdf Budowa formikarium w drewnianej ramce i z wypełnieniem gipsowym]
+
;http://www.ni-environment.gov.uk/003_antfarm.pdf : budowa formikarium w drewnianej ramce i z wypełnieniem gipsowym.
 
 
*[http://members.aol.com/dinarda/ant/af.htm Przykład budowy klasycznego formikarium z gipsu oraz drzewka z probówek]
 
  
*[http://ants.kilobox.net/formicarium.html  Formikarium otwarte z fosą zbudowane z dużego plastikowego pudełka]
+
;http://members.aol.com/dinarda/ant/af.htm : przykład budowy klasycznego formikarium z gipsu oraz drzewka z probówek.
  
*[http://ameisenforum.de/ameisenforum-2001-2005-archiv/20737-formicarium-planung-bau-gestaltung.html Formikarium gipsowe w dużym płaskim akwarium zabezpieczone przed ucieczką za pomocą talku]
+
;http://ants.org.uk/formicarium.html http://ants.kilobox.net/formicarium.html : formikarium otwarte z fosą zbudowane z dużego plastikowego pudełka.
  
*[http://insected.arizona.edu/antrear.htm  Pudełko do trzymania mrówek z zabezpieczeniem] [[fluon|fluonowym]]
+
;http://ameisenforum.de/ameisenforum-2001-2005-archiv/20737-formicarium-planung-bau-gestaltung.html : formikarium gipsowe w dużym płaskim akwarium zabezpieczone przed ucieczką za pomocą talku.
  
*[http://formicopedia.org/forum/viewtopic.php?f=29&t=3784 Formikarium z betonu komórkowego krok po kroku by pawelllQwE]  
+
;http://insected.arizona.edu/antrear.htm : Pudełko do trzymania mrówek z zabezpieczeniem [[fluon|fluonowym]].
  
Przykłady formikariów używanych do eksperymentów laboratoryjnych możesz obejrzeć w książce "Metody hodowli zwierząt glebowych. Mrówki" autorstwa W.Czechowskiego i B.Pisarskiego (1988, PTG).
 
  
 
[[Kategoria:Formikarium]]
 
[[Kategoria:Formikarium]]
[[kategoria:Technika]]
+
[[Kategoria:Nowe]]

Aktualna wersja na dzień 00:22, 26 sty 2018

Podstawowe materiały do budowy komory gniazdowej w formikarium:

Który materiał wybrać?

Klasyczne formikarium, to takie, które posiada komory z gipsu, przykryte szklaną płytką. Polecanym przez Wilsona sposobem na budowę komór jest ulepienie korytarzy i komór z gliny na szklanej płytce i zalanie ich gipsem. Po zastygnięciu usuwa się glinę poprawia komory i korytarze a następnie gniazdo przykrywa szklaną płytką. Ten sposób budowy zapewnia dobrą widoczność tego co się dzieje w gnieździe.

Popularnym materiałem wypełniającym część gniazdową formikarium jest korek - naturalny materiał odporny na przebywanie w wilgoci i poddający się mrówczym szczękom - można w nim obserwować drążenie korytarzy. Można powiedzieć, że jest to materiał idealny dla początkujących. Łatwo wykonać korytarze gdyż można wycinać je nawet nożyczkami. Jedyną niedogodnością jest pleśnienie korka jeśli został on użyty bez dobrego wymoczenia. Są jednak dwa sposoby radzenia sobie z tym problemem. Pierwszy to częste moczenie przed użyciem korka. Drugi sposób to czekanie aż, korek po włożeniu do formikarium pokryje się pleśnią, która po jakimś czasie (tydzień czy dłużej?) i tak sama zaniknie (podobno "zagłodzi się").

Podobnym do gipsowego wypełnienia jest beton komórkowy. Zaletą jego jest wchłanianie wilgoci większe niż w korku. Wadą jest to, że mrówki w tym materiale nie mogą drążyć korytarzy. Ponadto zbyt cienki beton komórkowy łatwo kruszy się i pęka. Część gniazdową z betonu komórkowego, buduje się w taki sposób aby w jednym miejscu był stały dopływ wody przez podsiąkanie i jednocześnie z dużej powierzchni następowało parowanie.

Wypełnienie z piasku, ziemi lubi mieszanin piasku z gliną stosuje się wtedy gdy zależy nam na zapewnieniu mrówkom warunków najbardziej zbliżonych do naturalnych. Dotyczy to szczególnie gatunków egzotycznych. Część gniazdowa znajduje się zazwyczaj między równolegle ułożonymi szklanymi płytkami. Wypełnienie między szklanymi płytkami musi być dobrze ubite aby korytarze nie obsypywały się. Korytarze budowane są przez mrówki i hodowca mrówek nie ma wpływu na kształt korytarzy i komór. Wadą jest wrażliwość na wstrząsy (możliwość zasypania komór i korytarzy).

budowa formikarium gipsowego

Zobacz dwa filmy (po 10 minut!) pokazujące krok po kroku: budowę formikarium gipsowego.

linki zewnętrzne - przykłady budowy formikarium

http://www.ni-environment.gov.uk/003_antfarm.pdf 
budowa formikarium w drewnianej ramce i z wypełnieniem gipsowym.
http://members.aol.com/dinarda/ant/af.htm 
przykład budowy klasycznego formikarium z gipsu oraz drzewka z probówek.
http://ants.org.uk/formicarium.html http://ants.kilobox.net/formicarium.html 
formikarium otwarte z fosą zbudowane z dużego plastikowego pudełka.
http://ameisenforum.de/ameisenforum-2001-2005-archiv/20737-formicarium-planung-bau-gestaltung.html 
formikarium gipsowe w dużym płaskim akwarium zabezpieczone przed ucieczką za pomocą talku.
http://insected.arizona.edu/antrear.htm 
Pudełko do trzymania mrówek z zabezpieczeniem fluonowym.