Tapinoma sessile: Różnice pomiędzy wersjami

Z Formicopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
 
Linia 49: Linia 49:
  
 
[[Kategoria:Mrówki]]
 
[[Kategoria:Mrówki]]
 +
[[Kategoria:Nowe]]

Aktualna wersja na dzień 10:28, 9 gru 2017

Śmierdząca mrówka domowa
Tapinoma sessile myrmecos.net.jpg
Robotnica Tapinoma sessile na polowaniu.
Systematyka
Gromada owady
Rząd błonkoskrzydłe
Rodzina mrówkowate
Podrodzina Dolichoderinae
Plemię Dolichoderini
Nazwa systematyczna
Tapinoma sessile
(Say, 1836)

Tapinoma sessile - jest jednym z najlepiej przystosowujących się do danego środowiska gatunkiem mrówki. Gniazduje w wielu miejscach i znajduje się w prawie na każdym możliwym typie siedliska. Tapinoma sessile jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych gatunków mrówek północnoamerykańskich. Niedawno pierwsze stanowiska zaczęto oznaczać już na Hawajach. Ich zasięg rozciąga się również w południowej Kanadzie i północnym Meksyku. Zakłada gniazda w glebie, pod kamieniami, martwymi pniakami w lesie, w zagłębiach roślin i gaji, pod liśćmi, stosami śmieci, a nawet w gniazdach ptaków. Miejsce pobytu mrówki jest bardzo często zmieniane. Kolonie zdecydowanie poligamiczne, zawierające wiele królowych. Mimo to wielkość kolonii nie powala, bo waha się między dwoma a dziesięcioma tysiącami osobników. Rójka od września do kwietnia, natomiast reprodukcja w gniazdach rozpoczyna się od maja i trwa aż do października. Są aktywne zarówno dzień jak i w nocy. Jedzą martwe owady, zepsute owoce, warzywa, silnie działa na nich wszelka woń zgnilizny. Nie bez powodu jest nazywana “mrówką śmieciarką”. Zadomawia się najczęściej w sąsiedztwie z ludźmi, a najczęściej w ich domach. M.R. Smith w swojej pracy naukowej w ten sposób opisał ten gatunek mrówki: “Ta wspólna i szeroko rozpowszechniona mrówka jest jednym z najbardziej adaptowalnych gatunków, występującym od poziomu morza do 10 500 stóp. Gniazda umiejscowione są w różnych miejscach, począwszy od piaszczystych plaż, pastwisk, otwartych pól, lasów i torfowisk aż po nasze domy. Większość kolonii swoje gniazda buduje w glebie często pod różnymi naturalnymi, bądź sztucznymi przedmiotami, na przykład kamieniami lub butelkami. Gatunek ten jest wszechstronny w całej swej okazałości, bowiem znajdziemy go również pod wszelkimi kłodami i kikutami [w sensie gałązkami], w zagłębieniach roślin, zgniłych ssakach, odpadach, stosach, gniazdach ptaków i ssaków. Trudno określić formę gniazd budowanych w glebie - są najczęściej bardzo płytkie i nietrwałe. Kolonie liczące kilkaset do kilku tysięcy osobników, zawierające wiele gotowych do reprodukcji samic. Robotnice z różnych kolonii nie zachowują się względem siebie w sposób antagonistyczny [wrogi], ale są wrogo nastawione do wprowadzonej argentyńskiej mrówki. Lot godowy [o ile tak to można nazwać] odbywa się w gnieździe między samcami i ich siostrami, ale obserwowano również loty nuptialne [w domyśle chodzi o zwykły lot godowy, nuptial po angielsku: ślub, małżeństwo, czyli pewnie chodzi tu o stosunki “niekazirodcze”]. Zaobserwowano również podział kolonii. Polega on między innymi na tym, że królowa wraz z małym orszakiem robotnic opuszcza rodzinne gniazdo w poszukiwaniu nowego lokum. Robotnice szybkie, agresywne, przemierzają i patrolują tereny wokół gniazda najczęściej w większych grupach. Kiedy mrówka dostrzeże wroga, szybko informuje siostry o nieprzyjacielu i w sposób nieregularny sama biegnie w stronę oponenta, często z uniesionym ku górze tyłem odwłoka. Robotnice również wydzielają nieprzyjemny zapach, który został porównany do smrodu zgniłego kokosa. Mrówka kocha miód, chętnie hoduje mszyce. Zaobserwowano, że kolonie gniazdujące w domach niechętnie rozkoszują się gotowanym czy surowym mięsem. Gmachy robotnic “atakują” półki ze słodyczami swoich gospodarzy.” P.S (nawiasy kwadratowe [] są moim komentarzem uzupełniającym do tego, co mówił myrmekolog) Tapinoma sessile to mała mrówka posiadająca niewielkie węzły petiolarne i nietypowy ostatni segment odwłoka. W przeciwieństwie do innych gatunków w tej podrodzinie końcowy segment skierowany jest w dół.

Specjalizacja

W większych koloniach rozmiary robotnic są dużo wyraźniejsze. Rozwój larwy trwa od 13 do 29 dni. Charakterystycznym zachowaniem tych mrówek jest “przerzucanie” całego potomstwa wraz z królową (królowymi) do miejsca, w którym zostały odkryte duże złoża pokarmu. Dzięki temu mogą zaoszczędzić masę czasu, aniżeliby znalezione składniki miałyby być transportowane. Co więcej, każda królowa otrzymuje dokładnie tą samą ilość pożywienia, podobnie jak larwy. Takie zachowanie wśród mrówek fachowo nazywane jest “dispersed central-place foraging”. Naukowcy Buczkowski i Bennett zainteresowali się ruchem żywnościowym w koloniach mrówek Tapinoma sessile. Oznaczali sacharozę białkami immunoglobuliny G (IgG), a następnie identyfikowali je stosując test immunoenzymatyczny (ELISA), śledzący przemieszczanie się żywności. Odkryli, że jedzenie było rozprzestrzeniane przez trofalaksję (wymiana związków chemicznych, np. węglowodanów, pomiędzy owadami) podczas której jedna robotnica regulowała poziom składników odżywczych drugiej. Pomimo tego trofalaktycznego rozprzestrzeniania się żywności robotnice zdołały utrzymać większą ilość sacharozy (jeden z węglowodanów) w swoich ciałach. To jednak nie wszystko. Dowiedli również, że niektóre spośród obecnych w gnieździe królowych otrzymały większą dawkę żywności niż inne, co sugeruje, że panuje wśród nich hierarchia mówiąca o dominacji nawet między królowymi. Stwierdzono również, że szybkość karmienia trofalastycznego zależy od liczby mrówek przypadających na jedno gniazdo oraz jakości dostępnej żywności. Gdy badano tendencję mrówek do konkretnych cukrów, stwierdzono, że Tapinoma sessile preferowały sacharozę, pozostawiając w tyle inne cukry, takie jak fruktozę czy glukozę. Mrówki z tego gatunku mają również swoje specyficzne sposoby poszukiwania pożywienia. Nowy teren badają bez wydzielania feromonów, a więc nie tworzą szlaków zapachowych. Jest to “orientacja pierwszorzędna”. Drugim sposobem, a więc “orientacją drugorzędną” jest poleganie na topografii terenu. Mrówki są w stanie rozróżnić konkretne typy elementów i na nich się opierają. Wkrótce potem, gdy będą w stanie same rozróżnić teren, tworzą szlaki po których w przyszłości będą poruszać się inne mrówki.

Zachowania sezonowe Tapinoma sessile

Stwierdzono również, że kolonie poligamiczne, mające wiele kolonii odpowiednio przystosowują się do warunków panujących poza gniazdem. Polega to na tym, że gdy nadchodzi wiosna/lato, a tym samym pojawiają się bogate źródła pożywienia, mrówki rozprzestrzeniają się i tworzą wiele gniazd. Natomiast gdy nadchodzi susza, bądź po prostu zima i pokarm tendencyjnie spada, wszystkie mrówki łączą się w jedno, ogromne gniazdo. Pozwala to lepiej wykorzystywać źródła żywności, które mogą być dokładniej rozłożone pomiędzy wszystkie mrówki. Mimo wszystko takie zachowanie określa się na 10% wszystkich poligamicznych gatunków [również spoza gatunku Tapinoma sesille]. Oceniono również sezonowe wzorce aktywności mrówek Tapinoma sesille. Zaobserwowano, że robotnice wykazywały największą aktywność w okresie od marca do września. Aktywność zaczęła spadać od października, a w grudniu była prawie całkowicie zerowa. Badano również cykl aktywności mrówki w każdym jej dniu. W marcu, T. sessile była aktywna tylko w ciągu dnia, natomiast w cieplejszym kwietniu, jej aktywność wzrosła dwukrotnie - była obecna zarówno w dzień, jak i w nocy.

Konkurencja z innymi gatunkami

Konkurencja między gatunkami jest często klasyfikowana jako eksploatacja lub ingerencja. Eksploatacja polega na znalezieniu i użyciu ograniczonych zasobów, zanim będą mogły być wykorzystane przez inne gatunki, podczas gdy ingerencja jest czynnością uniemożliwiającą innym pozyskanie środków bardziej bezpośrednią siłą lub agresją. Jeśli chodzi o te zachowania, gatunek uważa się za dominujący, jeśli inicjuje atak i podporządkowuje względem siebie wroga. W porównaniu z ośmioma innymi gatunkami mrówek, T. sessile był podporządkowanym gatunkiem, ponieważ mrówki nie wykazywały dużej skłonności do ataku. W ostateczności jednak preferowały bardziej użycie wydzieliny chemicznej zamiast gryzienia. Stwierdzono, że gdy omawiany gatunek staje się podporządkowany i znajduje się w obecności mrówek dominujących, takich jak na przykład C. ferrugineus, P. imparis, Lasius alienus czy F. subsericea, ich czas spędzony na żerowaniu znacznie się zmniejszył. Wykonano w tym celu specjalne doświadczenie. Naukowcy przygotowali przynętę, a więc zapewne jakiś pokarm preferowany przez gatunek podlegający i dominujący. Gdy T. sessile (a więc gatunek podlegający) natknęły się na pokarm-przynętę, w jak najszybszy sposób próbowały zagarnąć jak najwięcej składników odżywczych. Gdy natomiast napotkały gatunek dominujący, w trybie natychmiastowym wycofały się pozostawiając im przynętę. Sensowne więc jest, że gatunki T. sessile wyspecjalizowały w sobie pewien rytm całodobowy, który pomaga im określić czas jaki mają na przyjęcie pokarmu, zanim przybędzie gatunek dominujący. Dzięki temu dokładnie wiedzą, kiedy wyjść na żer i uniknąć oponenta. Jednym z gatunków inwazyjnych z którym T. sessile musiała zmagać, jest Linepithema humile lub argentyńska mrówka. Badania jej interakcji z L. humile pomogły naukowcom zrozumieć agresję T. sessile. Okazało się, że T. sessile nie walczą bezpośrednio z tymi mrówkami, a więc nie przeprowadzają rajdów na ich gniazda, ponieważ są bardzo aspołeczne (nie działają w grupach). Co więcej w przeprowadzonych badaniach okazuje się, że tylko w sześciu na czterdzieści interakcji między tymi mrówkami doszło do sprzeczki. Powoduje to, że Tapinoma traci jakiekolwiek interakcje ze swoimi siostrami w przypadku stresu i nie może wyprowadzić skutecznego ataku wobec obcego gatunku (w tym przypadku L. humile) Jest to spowodowane tym, że Tapinoma sessile, w przeciwieństwie do L. humile, nie jest przystosowana do pracy zespołowej (nie łączą się w grupy, zdobywają pożywienie “na własną rękę”. Jest więc bardziej prawdopodobne, że T. sessile będzie triumfować nad gatunkiem dominującym tylko w interakcjach “jeden na jeden” (jedna mrówka przeciwko drugiej), ponieważ mrówki z Tapinoma sessile mają skuteczną obronę chemiczną.

Wygląd

  • Królowa - od 3 do 4 milimetrów. Posiadają duże oczy, głowę przypominającą kwadrat. Królowe mają brązowo-czarne ubarwienie. Jeżeli występują skrzydła (niektóre królowe nie mają potrzeby ich rozwoju), to mają one charakterystyczne żółte żyły.
    • Potomstwo - Jaja są regularnie ukształtowane, białe, w kolorze perłowym i mierzą od 0,2 do 0,3 milimetry. Swoją przezroczystość tracą w momencie końcowych stadiów rozwoju. Następnym stadium są larwy, które na początku mają wielkość jajka, ale po czasie dorastają nawet do 2 milimetrów. Kiedy rosną, ich głowa zaczyna się zakrzywić i przybierają kolor żółtawy. Na ich końcu wyraźnie widzimy charakterystyczną wypukłość. Larwy nie produkują oprzędu i w postaci poczwarki dorastają do 2-3 milimetrów. Po kilku dniach zaczynają się wybarwiać na kolor brązowy, a później czarny. Czasami mrówki przybierają jaśniejsze barwy. Mrówki z rodzaju Tapinoma sessile są holometaboliczne. Starają się nie przenosić swojego potomstwa. Szybkość ich rozwoju zależy od pory roku. W przypadku zimniejszych okresów, takich jak marzec-kwiecień, całkowity rozwój może trwać 9 tygodni, natomiast od czerwca do września może spaść nawet do 4. Co ciekawe, w gnieździe zawsze jako pierwsze pojawiają się samice, a dopiero później samce. Są one układane w oddzielne kupki i ich reprodukcja rozpoczyna się na początku każdego sezonu. W głębi gniazda, gdzie temperatura utrzymuje się na podobnym poziomie, ich rozwój może trwać cały rok.
  • Robotnice - monomorficzne, długość od 2 do 4 milimetrów. Charakteryzują się owalną głową, krótki, mocny odwłok. Najczęściej z krótkimi, jasno żółtymi włoskami obecnymi na każdej części ciała.
  • Samce - bardzo podobne do królowych pod względem kształtu budowy. Od 3 do 4 milimetrów. Ich ciało jest ciemnobrązowe, prawie czarne, nogi nieco jaśniejsze.

Hodowla

Hodowla tych mrówek raczej nie jest polecana nikomu. Temperatura pokojowa. Nie wiemy jaki stopień wilgotności preferują. Zalecane formikarium duże (dość szybki rozwój) i bardzo dobrze zabezpieczone przed ucieczkami. Z doświadczeń hodowców wynika, że mają tendencje do topienia się w substancjach płynnych. Zalecane podawanie martwych owadów. Podobnie jak nasze gatunki Myrmica należą do mrówek koczowniczych, a więc nie dbają o porządek w gnieździe. Lubią kopać, nawet w suchym podłożu. Szybkie, agresywne, małe. Gdy je zgnieciemy wydzielają nieprzyjemny zapach. Ogólnie zalecane jest trzymanie kolonii w dobrze zabezpieczonej probówce. Jeżeli jakaś mrówka uciekłaby wraz z królową, inwazja w domu gwarantowana. Zagrożone nie tylko są nasze meble, ale co najważniejsze - nasze słodycze, które z pewnością w trymiga zostaną pożarte, a kolonia z roku na rok będzie coraz większa. Mimo to jest łatwa do wytępienia, zwłaszcza gdy jest słabo rozwinięta i posiada tylko jedną królową.

Link zewnętrzne

I doświadczenia hodowców z for zagranicznych.

Tłumaczenie Jakub Klimczak