Wilson

Z Formicopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj

Edward Osborne Wilson (10 czerwca 1929 - 26 grudnia 2021)

Amerykański biolog, przyrodoznawca, entomolog, myrmekolog, autor wielu publikacji i książek o mrówkach i socjobiologii. Uznawany za jednego z najwybitniejszych naukowców na świecie. Nazywany "współczesnym Darwinem", "ojcem socjobiologii" lub "Władcą mrówek"

Urodził się w 1929 roku w Alabamie. Owadami interesował się już w dzieciństwie - dużo czasu spędzał w lesie i na mokradłach, gdzie zbierał m.in. mrówki i motyle.


Przez 70 lat związany był z Uniwersytetem Harvarda. Prowadził badania dotyczące bioróżnorodności, a także zachowań zwierząt i ich komunikacji. Jednym z jego największych osiągnięć naukowych było odkrycie, w jaki sposób mrówki informują się wzajemnie o zagrożeniu, a także badania związane z poszukiwaniem przez nie źródeł pożywienia.

Edward O. Wilson znany jest również jako "ojciec bioróżnorodności", a także "ojciec socjobiologii" - przez wiele lat badał wpływ środowiska i dobór naturalny na zachowania społeczne zwierząt i ludzi. W 1975 roku wydał na ten temat książkę "Sociobiology: the New Synthesis", która wzbudziła wiele kontrowersji w świecie nauki.

Naukowiec przyczynił się również do rozwoju teorii ekologii. W ostatnich latach życia zajmował się tematyką globalnej ochrony środowiska.

Napisał 33 książki i ponad 400 publikacji naukowych - wiele z nich należy do najczęściej cytowanych w historii. Za swoje prace otrzymał ponad 150 nagród i wyróżnień, a także 40 doktoratów honoris causa. Dwukrotnie został laureatem Nagrody Pulitzera, za dzieło „O naturze ludzkiej” (“On Human Nature”) oraz za “Mrówki” (“The Ants”), przełomową pracę w dziedzinie myrmekologii.

W 2021 roku ukazała się jego najnowsza książka “Opowieści ze świata mrówek”, w której zabiera czytelników w intrygującą podróż po świecie mrówek i z pasją opowiada o swo­jej trwającej od niemal ośmiu dekad fascynacji tymi niezwykłymi owadami.


Książki

  • Character displacement (1956), współautor: W. L. Brown - publikacja została uznana w 1986 jako Science Citation Classic, tj., za jedną z najczęściej cytowanych publikacji naukowych wszech czasów
  • The Theory of Island Biogeography (1967), współautor: Robert MacArthur
  • Społeczeństwa owadów (Insect Societies, 1971) - jedna z najlepszych monografii w tej dziedzinie, w ostatnim rozdziale autor proponuje utworzenie wspólnej socjobiologii dla wszystkich zwierząt, lecz nie włącza w to jeszcze ludzi
  • Socjobiologia (Sociobiology. The Abridged Edition; Sociobiology: The New Synthesis, 1975) - dotyczy zachowań społecznych głównie zwierząt, ale także i ludzi.
  • O naturze ludzkiej (On human nature, 1978) - na temat socjobiologii człowieka, otrzymał za nią w 1979 Nagrodę Pulitzera w kategorii General Non-fiction
  • Biophilia (1984)
  • The Ants (1990), współautor: Bert Hölldobler - Nagroda Pulitzera w kategorii General Non-fiction w 1991

Różnorodność życia (The Diversity of Life, 1992) - koncentruje się na zagadnieniu bioróżnorodności oraz jej zagrożeniu na skutek działalności człowieka

  • Podróż w krainę mrówek: dzieje badań naukowych (Journey to the Ants : A Story of Scientific Exploration, 1994), współautor: Bert Hölldobler

Konsiliencja. Jedność wiedzy (Consilience. The Unity of Knowledge, 1998) - postuluje w głównej mierze zbliżenie nauk społecznych z naukami przyrodniczymi, Wilson dowodzi w tej pozycji, iż nasze zachowania są wynikiem wrodzonych reguł epigenetycznych

  • Przyszłość życia (The Future of Life, 2002)
  • The Superorganism: The beauty, elegance and strangeness of insect societies (2008), współautor: Bert Hölldobler - autorzy powracają do teorii doboru grupowego, przekonują, że ewolucja działa również na poziomie kolonii lub społeczeństw, tytułowy "superorganizm" konkuruje z innymi "superorganizmami"


linki zewnętrzne

- zobacz Wideo - fragmenty wykładów