Dolichoderus quadripunctatus

Czterokropek
Zobacz galerię zdjęc (MAck)
Systematyka
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	żądłówki
Rodzina	mrówkowate
Podrodzina	Dolichoderinae
Plemię	Dolichoderini
Nazwa systematyczna
Dolichoderus quadripunctatus
(Linnaeus, 1771)

Nadrzewnica czteroplamka (łac. Dolichoderus quadripunctatus), potocznie zwana czterokropkiem, jest niewielkim monomorficznym gatunkiem mrówki o charakterystycznych czterech białych kropkach na odwłoku. Dolichoderus quadripunctatus jest oligotopem ciepłych i przeważnie liściastych lasów. W Polsce występuje w centrum i na południu kraju. Gatunek jest rzadki, chociaż lokalnie może występować w zagęszczeniach. Nie wykazują agresywności w stosunku do innych gatunków mrówek. Gatunek ten w Polsce oznaczony został jako bliski zagrożenia. Loty godowe w lipcu.

Ulubionym miejscem bytowania tej mrówki jest martwe drewno oświetlane i nagrzewane przez słońce. Może to być pniak uschniętego drzewa, suchy konar, nawet przestrzeń pomiędzy cegłami starego muru lub na przykład stara drewniana szopa, na której można zauważyć pojedyncze mrówki wielkości około 3mm poruszające się szlakiem zapachowym. W kolonii występuje do kilkuset mrówek i jedna królowa (monoginia). Z obserwacji wynika, że może być też kilka królowych (poliginia). Gatunek wybitnie drapieżny - robotnice polują niemal wyłącznie na drzewie. Obserwowano podbieranie przez robotnice mszycom spadzi na drzewach orzecha włoskiego.

Gatunek ten zasiedla niejednokrotnie te same drzewa wraz z Camponotus fallax, Leptothorax sp., Lasius fuliginosus czy Lasius brunneus - nie jest konkurencyjny dla tych gatunków i nie wdaje się w wojny.

Wygląd

Tułów robotnic czerwonobrązowy, głowa ciemniejsza (czasem czarna), odwłok czarny z 4 mniej lub bardziej widocznymi białymi plamkami. [[Czułek}Czułki]] 12-członowe, bez buławki. Na tułowiu widać wyraźne wgłębienie metanotalne. Łuska pomostka masywna, dość gruba, natomiast pierwsze [tergit]]y odwłoka w miarę równej wielkości. Wielkość 3,5 do 4mm. Królowa nieco większa - od 4,5 do 5 mm, podobna z wyglądu do robotnic. Tułów nieco ciemniejszy, czasem w różne wzorki z ciemnoczerwonych plamek.

Samce czarne, równej wielkości co królowe. Czułki 13-członowe. Faktura ciała delikatnie rzeźbiona. Genitalia małe.

Ciekawostka

Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki D. quadripunctatus - nominalny i D. q. kratochvili. Ostatni wymieniony wyróżnia się brakiem lub ledwie widocznymi kropkami na odwłoku i do niedawna znany był tylko z terenów Czech i Słowacji. Obecnie jego występowanie stwierdzono również w Rogalińskim Parku Krajobrazowym.

Obserwacje (gn)

2007-05-03 Spotkałem tę mrówkę na tym samym drzewie razem z Camponotusem. Drzewo rośnie na granicy lasu i jeziornej słonecznej plaży.

Video

rójkowa królowa Autorem filmiku jest pawelllQwE

Na podstawie

• "The Ants of Poland (with reference to the myrmecofauna of Europe)" - W. Czechowski [et al.], 2012, Warszawa
• "Klucze do oznaczania Owadów Polski. Mrówki - Formicidae" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, cz. 24, z. 63, 2004, Toruń
• "Mrówki środowisk leśnych Polski - przewodnik terenowy" - L. i A. Krzysztofiak, 2006

i obserwacji mrówkofili

linki zewnętrzne

• Antbase - zdjęcie czterokropka