Dolichoderus quadripunctatus
| Czterokropek | |
 Zobacz galerię zdjęc (MAck) | |
| Systematyka | |
| Gromada | owady |
| Rząd | błonkoskrzydłe |
| Podrząd | żądłówki |
| Rodzina | mrówkowate |
| Podrodzina | Dolichoderinae |
| Plemię | Dolichoderini |
| Nazwa systematyczna | |
| Dolichoderus quadripunctatus | |
| (Linnaeus, 1771) | |
Nadrzewnica czteroplamka (łac. Dolichoderus quadripunctatus), potocznie zwana czterokropkiem, jest niewielkim monomorficznym gatunkiem mrówki o charakterystycznych czterech białych kropkach na odwłoku. Dolichoderus quadripunctatus jest oligotopem ciepłych i przeważnie liściastych lasów. W Polsce występuje w centrum i na południu kraju. Gatunek jest rzadki, chociaż lokalnie może występować w zagęszczeniach. Nie wykazują agresywności w stosunku do innych gatunków mrówek. Gatunek ten w Polsce oznaczony został jako bliski zagrożenia. Loty godowe w lipcu.
Ulubionym miejscem bytowania tej mrówki jest martwe drewno oświetlane i nagrzewane przez słońce. Może to być pniak uschniętego drzewa, suchy konar, nawet przestrzeń pomiędzy cegłami starego muru lub na przykład stara drewniana szopa, na której można zauważyć pojedyncze mrówki wielkości około 3mm poruszające się szlakiem zapachowym. W kolonii występuje do kilkuset mrówek i jedna królowa (monoginia). Z obserwacji wynika, że może być też kilka królowych (poliginia). Gatunek wybitnie drapieżny - robotnice polują niemal wyłącznie na drzewie. Obserwowano podbieranie przez robotnice mszycom spadzi na drzewach orzecha włoskiego.
Gatunek ten zasiedla niejednokrotnie te same drzewa wraz z Camponotus fallax, Leptothorax sp., Lasius fuliginosus czy Lasius brunneus - nie jest konkurencyjny dla tych gatunków i nie wdaje się w wojny.
Opis Gatunku
Królowa
- Wielkość od 4,5 do 5 mm
- podobna z wyglądu do robotnic. Tułów nieco ciemniejszy, czasem w różne wzorki z ciemnoczerwonych plamek.
Samiec
- Wielkość taka sama jak u królowej.
- czarne. Czułki 13-członowe. Faktura ciała delikatnie rzeźbiona. Genitalia małe.
Robotnice
- Wielkość od 3,5 do 4 mm
- Tułów czerwonobrązowy, głowa ciemniejsza (czasem czarna), odwłok czarny z czterema mniej lub bardziej widocznymi białymi plamkami. czułek dwunasto-członowe, bez buławki. Na tułowiu widać wyraźne wgłębienie metanotalne. Łuska pomostka masywna, dość gruba, natomiast pierwsze tergity odwłoka w miarę równej wielkości.
Ciekawostka
Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki D. quadripunctatus - nominalny i D. q. kratochvili. Ostatni wymieniony wyróżnia się brakiem lub ledwie widocznymi kropkami na odwłoku i do niedawna znany był tylko z terenów Czech i Słowacji. Obecnie jego występowanie stwierdzono również w Rogalińskim Parku Krajobrazowym.
Obserwacje (gn)
2007-05-03 Spotkałem tę mrówkę na tym samym drzewie razem z Camponotusem. Drzewo rośnie na granicy lasu i jeziornej słonecznej plaży.
Video
rójkowa królowa Autorem filmiku jest pawelllQwE
Na podstawie
- "The Ants of Poland (with reference to the myrmecofauna of Europe)" - W. Czechowski [et al.], 2012, Warszawa
- "Klucze do oznaczania Owadów Polski. Mrówki - Formicidae" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, cz. 24, z. 63, 2004, Toruń
- "Mrówki środowisk leśnych Polski - przewodnik terenowy" - L. i A. Krzysztofiak, 2006
i obserwacji mrówkofili
