Adopcja
Adopcja jest to połączenie młodej królowej z robotnicami mające na celu umożliwić lub ułatwić jej założenie kolonii mrówek. Potocznie określa się tym terminem również dołączanie do królowej potomstwa z obcego gniazda.
Rodzaje adopcji
Najczęściej stosowaną techniką adopcji jest bezpośrednie połączenie kilkunastu robotnic z królową (przeczytaj na forum wątek o mitach na temat adopcji - BartTP: Mity dot. adopcji u formik.).
Niektórzy stosują adopcję przez lodówkę polegająca na schłodzeniu robotnic przed połączeniem z królową. Mrówki są zmiennocieplne, przez co schłodzenie nie stanowi żadnego dla nich zagrożenia. Mrówki schłodzone do kilku stopni ledwie się poruszają. Po wpuszczeniu schłodzonych mrówek do królowej teoretycznie będą mniej agresywne, co ułatwi królowej nawiązanie z robotnicami kontaktu. Praktycznie nie są to dobre warunki dla mrówek. Po wyciągnięciu z lodówki woda skrapla się na mrówkach i zmusza je do czyszczenia się.
Najmniej znanym i najrzadziej stosowanym rodzajem adopcji jest adopcja robotnic przetrzymanych. Adopcja taka polega na kilkugodzinnym/kilkudniowym przetrzymaniu robotnic bez możliwości kontaktów z królową lub potomstwem, a następnie dołączeniu ich do matki. Z powodzeniem może być stosowany u Myrmica, Dolichoderus quadripunctatus i Tetramorium caespitum (nawet po ok. 6 godzinach, chociaż wtedy nie zawsze robotnice są uległe). Niestety nie wiadomo konkretnie na czym polega ta przemiana u mrówek. Przypuszczalnie jest to możliwe u większości gatunków, sprawa ta jednak wymaga dalszego sprawdzenia. <GEB>
Przy każdej adopcji zalecana jest obserwacja zachowania mrówek ze względu na bezpieczeństwo królowej oraz bardzo ciekawy sposób rozmowy czułkami królowej z przyłączanym robotnicami.
Adopcja "kartonówki" - Porady
- Na jakim gatunku przeprowadzić adopcję?
- najlepiej byłoby zdobyć sporą ilość robotnic z gatunku Lasius umbratus lub innych Chthonolasius. Niektórzy próbują szczęścia z Lasius niger, jednak należy to raczej traktować jako krok pośredni przed dołączeniem potomstwa Lasius umbratus.
- Jak należy przeprowadzić adopcję?
- Jeśli masz kolonię mrówki podziemnicy (lasius umbratus) "zapoznaj" młodą królową kartonówki z robotnicami, które opiekują się kilkoma - kilkunastoma kokonami. Królowa Lasius fuliginosus "przejmie nad robotnicami kontrolę", a młode świeże robotnice z kokonów będą pracować w kolonii przez długi czas.
- Jak karmić kolonię?
- oprócz miodu lub płynnej mieszanki podawaj kawałki mięsa (pokarm białkowy: jakieś delikatne robaczki) aby robotnice zaniosły je larwom. Larwy same będą jadły i szybciej dzięki temu urosną. Jest to bardzo ważne jeśli robi się adopcję na "niewłaściwych robotnicach".
- Robić adopcję w formikarium czy wystarczy probówka?
- Najlepiej skorzystaj z formikarium. Adopcja podopiecznych do królowej powinna składać się najlepiej z kilkuset robotnic.
- Dogrzewać mrówki czy nie?
- Nie ma potrzeby dogrzewania jeśli mrówki mają do dyspozycji stałą temperaturę np. 25ºC.
Zobacz adopcję kartonówki. Tak obca królowa przejmuje kontrolę nad robotnicami. Przyjrzyj się jak zręcznie "rozmawia" czułkami.
Jeśli adopcja kartonówki jest robiona na innym Lasiusie niż lasius umbratus nie należy spodziewać się potomstwa tak szybko (o ile w ogóle). Na poniższym filmie widoczny jest pierwszy kokon, który pojawił się dopiero 9 miesięcach od adopcji. Obok larwa. Potrafi poruszać się dość szybko. Widoczna po prawej stronie mała larwa też lubi spacerować. Pozostałe larwy znajdują się z robotnicami w dalszej części pierwszego kroku.
Gdy larwa zamknie się w kokonie pozostaje już tylko miesiąc czekania na pierwszą robotnicę. Warto w tym czasie obserwować jak się zmienia kolor kokonu. Gdy kolor zmieni się w szary to znak, że do wyjścia robotnicy jest już blisko. Zaglądaj wtedy często do formikarium, bo jeśli robotnice nie pomogą jej wydostać się z kokonu trzeba będzie maleństwu pomóc. Otwieranie kokonu jest dość trudne więc obserwuj i nie spiesz się z udzielaniem pomocy. Młoda robotnica powinna dać sobie radę przeciąć kokon i wystawić głowę. Jeśli wystawi czułki może przekonać nimi robotnice do zajęcia się kokonem. Zobacz film poniżej - małej kartonówce trzeba było nieco pomóc rozerwać kokon, aby wydostać z kokonu pierwsze odnóża. Po odłożeniu jej do formikarium adoptowane robotnice starają się pomóc maleństwu w dalszym oswobodzeniu się z kokonu:
